Tot 30 m hoge boom met een eironde, onregelmatige kroon. Jonge twijgjes fluwelig behaard. Takken afstaand, niet hangend.
Schors glad en meestal roodbruin, later meer zilvergrijs met fijne lijnen.
Bladeren eirond met dubbel gezaagde rand. Centrale nerf aan de onderzijde en bladsteel behaard,
Lichtgroene, later geel-bruine, 3 cm lange (mannelijke) katjes aan de toppen van de takken. Vrouwelijke katjes groen en later bruin, in de bladoksels.
Ook 'Scherpe berk' genoemd. Groeit op lichte, zandige, droge grond op niet beschaduwde plaatsen in heel Europa.
Pioniersoort.
Fam: Betulaceae
Wetenswaardigheden
De bladeren van zowel de Ruwe als de Zachte berk worden gebruikt als geneeskruid. Ze bevatten stoffen met een sterk diuretisch (urineafdrijvend) vermogen, waardoor ze een helende werking hebben bij vochtophopingen (oedemen). Verder helpen ze nierstenen voorkomen en hebben een positief effect bij nierbekkenontsteking of ontsteking van de urinewegen. Ook kunnen Berkenblaadjes gebruikt worden bij jicht, artrose en artritis en ischias. Vanwege de vochtafdrijvende eigenschappen werken berkenbladen ook reinigend, zoals bij acné, eczeem of huiduitslag.
Berkenwater, het sap dat de boom in het voorjaar produceert, wordt in een aantal landen gedonken als traditionele drank. Het sap wordt ook gebruikt als haarwater.
In de magie worden aan de berk reinigende en beschermden krachten toegekend. Zachtjes slaan met een berkentakje zal geesten uitdrijven. De traditionele heksenbezem is gemaakt van berkentwijgjes. Een wiegje gemaakt van berkentakken zal de nieuwgeborene beschermen.